Jak się opalić, by się nie spalić.


Wielkimi krokami zbliżają się wakacje i urlopy. Większość z nas pragnie słońca i wysokich temperatur. Lekarze jednak biją na alarm. Nadmierna ekspozycja na promieniowanie słoneczne jest główną przyczyną raka skóry oraz fotostarzenia. Zalecają do stosowania preparaty z wysokimi filtrami. Co jednak, gdy chcemy się opalić? Podpowiemy jak chronić skórę, a jednocześnie nabrać pięknej opalenizny.


    Co to jest opalenizna

Kolor naszej skóry, włosów, tęczówki oka zależy od ilości naturalnego barwnika - melaniny. Pod wpływem promieni UV (ultrafioletowych) jej ilość się zwiększa, powodując przejściową zmianę zabarwienia skóry - opaleniznę.


     Zalety opalania

Czy opalanie jest zdrowe? Ogólnie dla organizmu tak. Promienie UV powodują zwiększenie syntezy witaminy D, a co za tym idzie zapobiega krzywicy, osteoporozie, zmniejsza stężenie lipidów we krwi, wpływa na choroby układu sercowo-naczyniowego, otyłość, wiele stanów zapalnych, niektóre choroby zakaźne, stwardnienie rozsiane, osłabienie mięśni oraz na umieralność ogólną. Co więcej, stymuluje produkcję endorfin ("hormonów szczęścia") zapobiegając depresji oraz poprawia układ odpornościowy, a także leczy wiele schorzeń skórnych (np. łuszczycę).


      Zagrożenia 

Ma jednak swój minus. Bardzo niekorzystnie wpływa na naszą skórę (pomijając walor estetyczny, który niestety po kilku tygodniach mija). Poddana przewlekłemu działaniu promieni słonecznych ulega pogrubieniu, staje się mniej elastyczna i bardziej szorstka. Powstają wówczas głębokie zmarszczki i przebarwienia. Oprócz piegów i świeżych znamion (pieprzyków) najbardziej obawiamy się nowotworów skóry. Każdy z nas jest narażony na owe niekorzystne wpływy w różnym stopniu, zależnie m. in. od indywidualnego typu skóry.


     Rożne typy skóry

W zależności od wrażliwości skóry na promienie UV oraz zdolności do powstawania opalenizny ludzkość świata dzieli się na VI fototypów:

  • Typ 1 celtycki "zawsze rumień nigdy opalenizna".
    Do tej grupy należą albinosi, rudowłosi, ludzie z bardzo jasną skórą i niebieskimi oczami. Raczej się nie opalą ze względu na brak pigmentacji.
  • Typ II północnoeuropejski "zawsze rumień, niewielka opalenizna".
    Do tej grupy należą osoby o jasne skórze, blondyni, szatyni, oczy niebieskie, zielone lub szare. Wykazują znaczną skłonność do oparzeń.
  • Typ III środkowoeuropejski "niewielki rumień, silna opalenizna".
    Osoby o skórze jasnobrązowej i piwnych oczach, szatyni, bruneci. Już nieduża dawka słońca wywołuje pigmentację i zbrązowienie skóry. Wyróżniają się stosunkowo dużą odpornością własną skóry na poparzenia.
  • Typ IV południowoeuropejski "nigdy rumień, silna opalenizna".
    Charakteryzuje ludzi z brązową lub oliwkową karnacją, bruneci o ciemnych oczach. Umiarkowana ekspozycja na słońce nie wywołuje u nich oparzeń.
  • Typ V - dotyczy mieszkańców krajów arabskich, Indian.
  • Typ VI - Afroamerykanie. 
Określ swój typ skóry, by móc wybrać dla siebie najlepszą ochronę. 


     Co oznacza skrót SPF?

SPF (ang. Sun Protection Factor) - wskaźnik ochrony przeciwsłonecznej umieszczony na etykiecie preparatów z filtrami ochronnymi. Skrót ten określa, ile razy dłużej możemy przebywać bezpiecznie na słońcu po zastosowaniu danego preparatu.

Upraszczając, jeżeli pierwsze oznaki oparzenia (zaczerwienienie, rumień) u danej osoby pojawią się po 15 minutach (w poniższej tabeli sprawdź tę wartość dla swojego fototypu), to po zastosowaniu filtra SPF 20 czas ten wydłuży się do 300 minut. Rumień rozwinie się więc na skutek przebywania na słońcu przez ok. 5 godzin.


Pamiętajmy jednak, iż jest to teoretyczna wartość, prawdziwa dla sytuacji, w której zaaplikowany preparat pozostaje w pełni na ciele. Jeśli więc wejdziemy do wody, wytrzemy się ręcznikiem, intensywnie spocimy lub kosmetyk wsiąknie w ubranie czy leżak, nie zachowa on swojej skuteczności. Dlatego też zalecane jest powtarzanie aplikacji częściej.





     Jak chronić ciało przed szkodliwym działaniem promieni UV? 

Oto kilka rad:
  1. Unikajmy ekspozycji na słońce w godzinach 12-15 (schowajmy się wtedy pod parasolem lub zaplanujmy obiad na ten czas).
  2. Małe dzieci powinny przebywać w większości w cieniu. Część promieni odbitych od wody, piasku, przedmiotów i tak do nich dotrze.
  3. Nośmy okulary przeciwsłoneczne z filtrem UVA i UVB.
  4. Zakrywajmy głowę: nośmy kapelusze, czapki z daszkiem, by uniknąć przegrzania, udaru słonecznego.
  5. Używajmy kosmetyków ochronnych o wysokim SPF dobranym do naszego typu skóry (więcej poniżej), przestrzegając następujących zasad:
  • Preparat nakładamy 20 minut przed wyjściem z domu, najlepiej na nagie ciało, gdyż rychło założone ubrania (również kostium kąpielowy) może wytrzeć kosmetyk.
  • Aplikację powtarzamy co 2 godziny oraz po każdym wyjściu z kąpieli. 
  • Nie zapominamy o uszach, karku, nieowłosionej skórze głowy, stopach oraz ustach (zabezpiecz je pomadką ochronną).
  • Kosmetyk aplikujemy starannie na całe ciało, by później nie pojawiły się oparzone smugi pominiętych fragmentów.
  • Wybierajmy preparaty chroniące jednocześnie przed promieniowaniem UVB (oznaczenie "SPF") oraz UVA (oznaczenie "IPD" lub "PPD").
  • Dla małych dzieci (zwłaszcza poniżej 6. miesiąca życia) stosujemy odpowiednio oznakowane preparaty zawierające tylko i wyłącznie filtry fizyczne, nie chemiczne. SPF 50.
  • Kosmetyki wodoodporne zachowują swoje właściwości przez 40 minut przebywania w wodzie, nie dłużej.


     Jak się opalić, by się nie spalić

Jak więc się opalać, by nabrać wakacyjnych kolorów, a jednocześnie zmniejszyć ryzyko raka skóry oraz zwolnić tempo fotostarzenia? Przede wszystkim nigdy nie dopuszczać do oparzeń słonecznych w postaci rumienia. Poniższa tabela pozwoli Wam obrać jak najlepszą strategię opalania i zabezpieczenia przed uszkodzeniami skóry. 






       Zapamiętaj również kilka praktycznych rad:

  • Promieniowanie słoneczne dociera do nas nawet, gdy przebywamy pod parasolem, ponieważ odbija się od powierzchni, które go nie pochłaniają, np. piasek, woda, przedmioty.
  • Zwróćmy uwagę, że przy wietrznej pogodzie odczuwalna temperatura jest niższa niż w rzeczywistości. Możemy zbagatelizować nasłonecznienie, łatwiej wtedy o oparzenia.
  • Opalanie to nie tylko leżenie na plaży czy morskie kąpiele. Pamiętajmy o aplikacji preparatów ochronnych również w innych sytuacjach z intensywnym nasłonecznieniem, np. podczas wycieczek górskich, przejażdżek wielbłądem, wypraw rowerowych czy gry w piłkę, a także zimą na stoku.
  • W powyższych sytuacjach oparzeniom najczęściej ulegają takie okolice jak: ramiona, nos, policzki, uszy, dekolt. Nie zapomnijmy o nakryciach głowy.
  • Przed pierwszym użyciem nowego preparatu sprawdźmy dzień wcześniej czy nas nie uczula, na małej powierzchni skóry.
  • W trakcie opalania na naszej skórze może pojawić czerwona, pokrzywkowa wysypka. Nie jest to oparzenie, tylko reakcja uczuleniowa na słońce. Należy zgłosić się do lekarza, który zaordynuje odpowiednie leczenie przeciwalergiczne.
  • Nośmy okulary tylko ze specjalnym filtrem, nabyte najlepiej u optyka. Okulary zakupione na straganach w niskich cenach najczęściej są go pozbawione. Przyciemnione szkła powodują rozszerzenie źrenicy, przez co więcej promieni UV wpada na siatkówkę, a brak filtra sprawia, że jest to dla niej szkodliwe.
  • Zaleca się, aby dzieci do lat 3 oraz kobiety w ciąży zrezygnowały z przebywania w pełnym słońcu (powinny pozostawać w zacienionych miejscach).
  • Jeśli zażywasz leki, zapytaj lekarza, czy nie mają działania fototoksycznego (pojawia się ostry rumień, niekiedy z pęcherzami, może pozostawić plamy i przebarwienia). Do takich należą m. in. niektóre: antybiotyki, leki przeciwcukrzycowe, b-blokery, miejscowe leki przeciwgrzybicze, psolareny, dziegcie, olejek z dziurawca i arcydzięgla, leki hormonalne, moczopędne, psychiatryczne.
  • Uważa się, że witamina D odgrywa bardzo istotną rolę dla zdrowia, a stosowanie preparatów z filtrami hamuje jej produkcję pod wpływem promieni UV. Nie bójmy się więc wystawiać do słońca (bez ochronnych kosmetyków, wystarczy nawet przedramiona i twarz) na kilka minut każdego dnia, szczególnie w okresach jesienno - zimowych.
  • Dermatolodzy twierdzą, że nie ma bezpiecznego opalania. Każda opalenizna wiąże się z uszkodzeniem tkanek skóry w mniejszym lub większym stopniu.


     Pierwsza pomoc przy oparzeniach słońcem 
  1. Schłodzić oparzoną skórę chłodzącymi okładami. Np. pieluszka tetrowa zamoczona w wodzie, kąpiele w chłodniejszej, ale nie zimnej wodzie, najczęściej jak to możliwe.
  2. Można użyć preparatów łagodzących, np. Thermi, Pantenol.
  3. Nie nakładamy tłustych kremów, nie robimy opatrunków.
  4. Unikamy słońca do czasu wygojenia (jeśli musimy wyjść z pomieszczenia zakładamy cienkie stroje z długimi rękawami i nogawkami oraz nakrycie głowy).
  5. Doraźnie można stosować leki przeciwbólowe, np. paracetamol doustnie.


     Kiedy udać się do lekarza
  • Jeśli skóra jest bardzo poparzona, występują rozległe pęcherze.
  • Jeśli pojawi się gorączka, nadmierna senność, osłabienie.


Mamy nadzieję, że powyższe rady będą dla Was pomocne, a z wakacji, zamiast bólu i pieczenia, przywieziecie opaleniznę i piękne wspomnienia.



Przeczytaj również: 
Jak usunąć kleszcza?
Jak się opalić, by się nie spalić.
Zrób tylko te 5 rzeczy, a na 100% schudniesz.

3 komentarze:

  1. A jakie preparaty na przykład można stosować u 5- cio miesięcznego dziecka?

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Dobre pytanie, czy takie male dziecko w ogole moze sie opalac ? Czasem widzac takie male dzieci nieosloniete na plazy wlos mi sie jezy na glowie. Moze niepotrzebnie ?

      Usuń
    2. Zaleca się, by dzieci do 3. roku życia (a na pewno do 6. miesiąca) nie były eksponowane na pełne słońce. Promienie słoneczne i tak dotrą do nich w trakcie spacerów, odbijając się od różnych powierzchni. Jest to wystarczająca ilość do zapewnienia im prawidłowej produkcji witaminy D (co więcej, dzieciom do 3. miesiąca życia podaje się doustną suplementację tej witaminy).
      Jeśli jednak potrzebujemy kremów z filtrem dla maluchów, polecamy te, które:
      1. zawierają jedynie filtry mineralne
      2. nie zawierają parabenów
      3. są hipoalergiczne:
      Od 1. miesiąca życia: Mustela mleczko przeciwsłoneczne SPF 50+/UVA 22.
      od 6. miesiąca życia - Bioderma Photoderm Mineral SPF 50+/UVA 22.
      od 6. miesiąca życia Pharmaceris krem ochronny na słońce dla niemowląt i dzieci SPF 50+ (posiada pozytywną opinię Instytutu Matki i Dziecka).
      Bądźmy ostrożni z eksponowaniem naszych dzieci na słońce, ich skóry są bardzo wrażliwe na oparzenia, a przecież nie chcielibyśmy przysporzyć im bólu. Udanych wakacji! :)

      Usuń